Wat is naamrecht?

Naamrecht is een recht wat ieder kind heeft om een voor en achternaam te krijgen vanaf hun geboorte. Er zijn echter wel regels wat hun voornaam kan zijn en ook regels voor welke achternaam zij krijgen, bijvoorbeeld in geval van conflict tussen de ouders. 

Naamrecht voornaam 

In beginsel zijn ouders vrij in het kiezen van de voornaam van hun kind. Vroeger mocht er alleen gekozen worden uit bestaande voornamen maar deze regel is komen te vervallen. 

Echter ter bescherming van het kind, kan de ambtenaar een voornaam afwijzen indien die ongepast is of als het gebruikelijk is als achternaam en dus niet geschikt als voornaam. Ouders zullen dan een andere voornaam moeten kiezen. Komen de ouders niet met een andere geschikte voornaam dan mag de ambtenaar het kind een voornaam geven. Ouder kunnen wel via een voornaam wijziging procedure bij de rechtbank proberen alsnog hun gewenste voornaam ingeschreven te kregen. 

Voorbeelden van ongepaste voornamen zijn: Dienaar van God, Miracle of Love, Maastricht, Urine en Socialist. 

Voorbeelden van voornamen die gebruikelijk is als achternaam zijn: Willemszoon en IJsbrandszoon.  

 

Procedure wijziging voornaam 

• De procedure begint door een verzoekschrift in te dienen bij burgerlijke rechter (civiel recht) van uw geboorteplaats. U zult hiervoor een advocaat nodig hebben.
• Na het verzoekschrift zal de rechtbank de zaak behandelen. Indien nodig zal de verzoeker worden gehoord. 
• De rechtbank zal een beslissing maken. In een beschikking zal staan of het verzoek wordt toegewezen of niet. Indien het verzoek wordt toegewezen zal de burgerlijke stand geïnformeerd worden om uw voornaam te wijzigen. 

Mogelijke redenen voor een voornaam wijziging zijn: een fout bij de geboorteaangifte, een voornaam die ongepast of bespottelijk is, een voornaam die gekoppeld word aan een onaangename tijd periode voor de verzoeker of een voornaam die niet past bij een bepaald geloof of beroep. 

Naamrecht achternaam

Een kind kan de achternaam van een van zijn ouders krijgen.

• Als de ouders getrouwd zijn of een geregistreerd partnerschap hebben kunnen de ouders de achternaam van het kind kiezen. Als de ouders geen keuze maken krijgt het kind de achternaam van de vader.
• Als de ouders niet getrouwd zijn of geen geregistreerd partnerschap hebben en de andere ouder het kind niet heeft erkend krijgt het kind de naam van de biologische moeder.
• Als de ouders niet getrouwd zijn of geen geregistreerd partnerschap hebben en de andere ouder het kind wel heeft erkend kunnen de ouders de achternaam kiezen voor hun kind. Als de ouders geen keuze maken krijgt het kind de achternaam van de biologische moeder. 

Let op: indien de erkenner uit een ander land dan Nederland komt kunnen er andere regels worden toegepast.

Voorbeeld: indien een Italiaanse vader een Nederlands ongeboren kind erkend, zal het kind de achternaam van de vader krijgen en niet van de Nederlandse moeder. Dit is omdat het Italiaanse recht op de erkenning word toegepast, en in Italië krijgt het kind de achternaam van de vader. Er is dus geen keuze van de achternaam. 

Procedure wijziging achternaam 

Een verzoek tot wijziging van een achternaam moet worden ingediend bij de "Koning" wat verwijst naar het Ministerie van Justitie en Veiligheid. Er zijn een aantal erkende redenen voor een verzoek tot wijziging van een achternaam. Buiten deze vaste lijst is de slagingskans van een verzoek zeer gering. Voor een spelfout in uw achternaam kunt u terecht bij de gemeente, de ambtenaar kan dit vaak aanpassen.

Redenen voor wijziging achternaam minderjarige:

Hoofdvoorwaarde: verplichte zorgtermijn. Voor kinderen jonger dan twaalf jaar is dit een vijf jaar zorgtermijn. Voor kinderen vanaf twaalf jaar en ouder is dit een drie jaar zorgtermijn.

• Scheiding ouders.
• Nieuwe partner van een van de ouders. 
• Pleegouder of verzorger. 
• Verschillende namen in het gezin (voor gezinseenheid). 
• Wanneer een kind meerdere nationaliteiten heeft.

Kijk bij het Ministerie van Justitie voor de exacte voorwaarden voor deze procedure.

Redenen voor wijziging achternaam meerderjarige:

• Ongepaste of bespottelijke achternaam. 
• Naam van uw andere (pleeg)ouder of verzorger, zolang zij uw hebben opgevoed als minderjarige.
• De achternaam keuze van uw ouders herzien.
• Dezelfde naamswijziging als (een van) uw ouders. 
• Oorspronkelijke (meisjes) achternaam na een scheiding. 
• De achternaam van uw voorouders toevoegen. 
• Veelvuldige voorkomende achternaam. 
• Een uitgestorven of dreigt uit te sterven achternaam. 
• Verkeerd gespelde achternaam, echter eerst aanwenden bij uw gemeente. 
• Een niet-Nederlandse achternaam wijzigen.
• Uw oorspronkelijke Friese achternaam. 
• Als de naam psychische schade veroorzaakt. 

Kijk bij het Ministerie van Justitie voor de exacte voorwaarden voor deze procedure.